KARDEŞ KISKANÇLIĞI

Birden fazla çocuğun olduğu ailelerde, kardeşler arası kıskançlık, en çok yaşanılan problemlerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Kıskançlık doğal bir duygu olduğu için bu durum normal karşılanabilir ama kardeşler arası kıskançlık durumu, kardeşler arası ilişkileri bozuyorsa müdahale etmek kaçınılmaz olmaktadır.

KARDEŞ KISKANÇLIĞININ NEDENLERİ

1. Doğal bir duygu olan kıskançlık, sevilen kişinin bir başkasıyla paylaşılamamasından ve temelde güvensizlikten kaynaklanır. O ana kadar kendine yöneltilen ilgi ve dikkatin kardeşine yöneltilmesinden doğan rahatsızlık en temel nedendir.
2. Anne babanın çocuğa karşı tutumlarının farklılaşması ve çocuğun duyduğu kıskançlığın hoş görülmeyişiyle çocuğun kıskançlık, öfke ve üzüntü duyguları daha da artar.
3. Bebeğin bakıma muhtaç oluşunu büyük çocuk anlamakta güçlük çeker, annenin onu daha çok sevdiği için ilgilendiğine inanır.
4. Bebeği görmeye gelenlerin büyük çocukla onunla ilgilenmeyişi de kıskançlığı pekiştirmektedir.

KARDEŞ KISKANÇLIĞININ BELİRTİLERİ

1. Çocuk daha annenin hamileliğinde bu duyguyu yaşamaya başlar. Kardeşinin ondan daha çok sevileceği korkusunu duymaya ve bu nedenle annesinden daha çok ilgi ve sevgi beklemeye başlar. Huysuzlaşır, inatlaşır, annenin peşinden ayrılmaz, anne babaya ihtiyacı olmasa da sürekli bir şeyler istemeye başlar.

2. Kıskançlık nedeniyle çocukta emekleme, bebek gibi konuşma, biberonla beslenmek isteme, alt ıslatma, tırnak yeme, parmak emme gibi bebekleşme ve gerileme belirtileri görülebilir.

3. Evden ayrılmayı reddetmeyle birlikte örneğin; okula gitmek istememe gibi davranışlar baş ağrısı, mide bulantısı gibi psikosomatik belirtiler huzursuzluk, isteksizlik ve diğer stres belirtileri sık sık gözlenebilir.

4. Bazı çocuklar duyduğu kıskançlığı kardeşine vurma, onun oyuncağını kırma, ondan nefret ettiğini söyleme gibi saldırgan davranışlarla açıkça ortaya koyarken bazı çocuklar bu duygularını bastırır, kardeşlerine aşırı sevgi gösterisinde bulunurlar.

DOĞUM SONRASI ÖNERİLER

1. Anne baba aralarında işbölümü yapmalıdır; anne yeni bebekle ilgilenirken babanın diğer çocukla ilgilenmesi çocukta kendisiyle de ilgilenildiğini hissetmesini sağlar.

2. Kıskanan çocukla mümkün olduğunca nitelikli zaman geçirilmeye çalışılmalı, daha önce yapmaktan hoşlandığı alışkanlıklarını gerçekleştirmesine olanak verilmelidir.

3. Yeni gelen kardeşle birlikte önceden gerçekleşen, oyun parkına gitme, akşam yemeğinden sonra hikâye okuma gibi etkinlikler birden bire son bulmamalıdır.

4. Yeni doğan bebeğe aşırı sevgi gösterisinde bulunmak yerine, var olan sevgiyi ilk andan itibaren paylaştırabilmeyi hedeflemek daha doğru olacaktır.

5. Bebekle ilgili işlerin bitirilmesinde çocuktan yardım alıp işler bittikten sonra çocukla zaman geçirilebilir.

6. Çocuğa geri plana itildiği değil, aile içinde her zaman yeri olduğu hissettirilmelidir.

7. Kardeşler arasında kıskançlık hissedildiğinde onları birbirinden uzaklaştıracak değil, yakınlaştıracak ortamlar yaratılması faydalı olacaktır. Fiziksel şiddet olmadığı sürece kardeşlerin arasına anne ve babanın girmemesi daha uygun olacaktır.